Europejskie Centrum Solidarności
zaprasza
na wernisaż wystawy

MAJ 1988
w fotografiach ANNY BEATY BOHDZIEWICZ

W spotkaniu udział weźmie autorka zdjęć Anna Beata Bohdziewicz. Wystawie towarzyszy pokaz filmu „W przededniu wielkiej zmiany. Polska 1988” w reżyserii Anny Marii Mydlarskiej.

Wernisaż | 10 maja 2013, piątek, godz. 14
Ekspozycja | 10 maja – 15 września 2013

Miejsce | Wystawa „Drogi do Wolności”, ul. Wały Piastowskie 24, Gdańsk

Anna Beata Bohdziewicz
Fotografka, publicystka i kuratorka wystaw, z wykształcenia etnograf, pracowała także w polskim filmie.
Od 1981 roku jako niezależna fotografka dokumentowała początki przemian politycznych w Polsce i narodziny Solidarności. Od lat 90. była reportażystką wielu pism, m.in. „Tygodnika Powszechnego”, „Gazety Wyborczej”, „The Independent”, „L’Express”, a także internetowego pisma poświęconego fotografii „Fototapeta”.
Szczególnie znana jako autorka cyklu „Fotodziennik, czyli piosenka o końcu świata”. Utrwala w nim życie w Polsce od lat 80. XX wieku do dziś, integrując swoje fotografie z podpisem i komentarzem tworzącym rodzaj osobistej refleksji. „Fotodziennik” wszedł już do kanonu polskiej fotografii artystycznej. W 1990 roku jego fragment pokazywany był w 60 krajach świata jako wystawa Ministerstwa Spraw Zagranicznych dedykowana Solidarności.

ARTYSTKA NA STRAJKU
W Gdańsku z powrotem nazajutrz. Ale tu sytuacja się zmieniła. Uliczki prowadzące do stoczni są zablokowane przez milicję. Jak wejść na strajk? Ponoć można od strony Jana z Kolna, między starymi domami, przy wjeździe do Stoczni Północnej. Idę ulicą. Sprzęt, schowany pod płaszczem z Hofflandu, udaje ciążę. Pustawo. Trochę niepewnie.
W tym samym kierunku idzie dwóch młodych chłopaków. Wyglądają sympatycznie.
– Idziecie może do… stoczni?
– Tak.
– Mogę z wami?
Między zaniedbanymi domami jakieś komórki i już mur stoczni. Nie bardzo wysoki. A po drugiej stronie stoczniowcy pomagają zejść po drabinie. Zmierzch. Wielkie puste przestrzenie stoczni. Trochę straszno. Długa droga meleksem do stołówki, gdzie życie strajkowe toczy się już w najlepsze.
(fragm. ze wspomnień Autorki)

STRAJKI MAJOWE
W Polsce drugiej połowy lat 80. wciąż pogłębiał się kryzys gospodarczy. Wprowadzenie stanu wojennego oraz zdelegalizowanie NSZZ „Solidarność” i represje wobec opozycjonistów nie pomogły ekipie Wojciecha Jaruzelskiego w uzdrowieniu sytuacji. Skutkiem nieudolnej polityki władz było wyraźne zmęczenie społeczeństwa i narastająca nieufność wobec kolejnych prób reform systemu socjalistycznego.
Wiosną 1988 roku, w odpowiedzi na podwyżkę cen, przez kraj przetoczyła się fala protestów, największa po 13 grudnia 1981 roku. 25 kwietnia rozpoczął się strajk załogi Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Bydgoszczy i Inowrocławiu. W kolejnych dniach stanęły Huta im. Lenina w Krakowie oraz kombinat w Stalowej Woli. 2 maja strajk solidarnościowy z hutnikami podjęła – uznawana za bastion opozycji – Stocznia Gdańska im. Lenina. Przywództwo nad protestującymi objął wieloletni działacz Solidarności Alojzy Szablewski, którego wspierał w roli doradcy Lech Wałęsa. Na plan pierwszy wysunięto postulat ponownego zalegalizowania NSZZ „Solidarność”. Strajki poparli studenci na uczelniach całego kraju, zwiększającpolityczne znaczenie żądań. 3 maja z inicjatywy Niezależnego Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Gdańskiego na Wydziale Humanistycznym ogłoszono okupacyjny strajk solidarnościowy ze Stocznią Gdańską.
Wiosenna konfrontacja nie przyniosła oczekiwanych rozstrzygnięć. Opozycja z powodu zbyt małego poparcia strajkowego zdecydowała o odstąpieniu od postulatów i zakończeniu protestów. Było to jednak tylko chwilowe zawieszenie broni. W sierpniu przeszła przez Polskę kolejna fala strajków, która przyspieszyła podjęcie rozmów przy Okrągłym Stole oraz ostateczny upadek komunizmu w Polsce.

Organizator
Europejskie Centrum Solidarności
www.ecs.gda.pl
Fotografie ze zbiorów ECS i archiwum Autorki
Wybór fotografii i aranżacja wystawy: Ewa Konkel, Grażyna Goszczyńska
Projekt graficzny: Mirosław Miłogrodzki
Teksty: Anna Beata Bohdziewicz, Marta Netza
Koordynacja: Paweł Golak
Współpraca: Iwona Kwiatkowska, Arkadiusz Jasiński