WYSTAWA DROGI DO WOLNOŚCI

HISTORIA-SZTUKA-MULTIMEDIA

ul. Wały Piastowskie 24 
80-855 Gdańsk

tel.: 58 308 44 28
fax: 58 308 42 34

ZAPRASZAMY:

od 1 maja do 30 września: wtorek-niedziela 10.00–18.00
od 1 października do 30 kwietnia: wtorek-niedziela 10.00–17.00

Ceny biletów:

• normalny 6,00 zł

• ulgowy 4,00 zł

• grupowy 3,00 zł od osoby (od 10 osób)

• rodzinny 10,00 zł (4 osoby)

• promocyjny 2,00 zł (w środy)

• ponadto ulgi wynikające z Karty Dużej Gdańskiej Rodziny

WAŻNE! Wystawę może zwiedzać jednocześnie do 50 osób; grupa nie może przekraczać 30 osób

Wirtualny spacer po wystawie "Drogi do Wolności"

Wystawa "Drogi do Wolności", opowiada o historii lat 1956-1989. Na terenie byłej Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Gdańsku w sierpniu 1980 roku narodziła się "Solidarność" - ruch społeczny i polityczny, który obudził w społeczeństwie polskim nadzieję na spełnienie marzeń o niepodległości.

18 dni strajku 1980 roku zakończone 31 sierpnia podpisaniem porozumień między strajkującymi a władzą, stały się symboliczną datą początku końca komunizmu w Europie.

Wydarzenia te zaczęły proces wyzwalania się wielu krajów spod władzy komunizmu. Ironia losu sprawiła, że to właśnie robotnicy z zakładu noszącego nazwę Lenina - przywódcy komunistów rosyjskich, rozpoczęli demontaż ustroju, który w teorii obiecywał ludziom wolność i dobrobyt a w praktyce przyniósł terror, nędzę i zniewolenie.

Wystawa "Drogi do Wolności" opowiada o ludziach, którzy starali się urzeczywistnić marzenia o suwerenności Polaków żyjących w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Im wszystkim poświęcona jest ta wystawa. Decyzje konferencji jałtańskiej w 1945 roku oznaczały likwidację II Rzeczpospolitej Polskiej a kształtowanie nowego państwa praktycznie oddano Stalinowi. Chociaż Europa Zachodnia uznała układ jałtański za konieczny, Polska nigdy sie z nim nie pogodziła. Po wojnie społeczeństwo wielokrotnie demonstrowało swoje umiłowanie wolności.

Lata 1956, 1966, 1968, 1970, 1976, 1979, 1980, 1988 - to zasadnicze daty układające się w polską drogę do wolności. Bez poznania i zrozumienia tego marszu do niepodległości - nie można zrozumieć tego fenomenu, jakim była "Solidarność" 1980 roku.

Plan wystawy

SALA 1 ŻYCIE CODZIENNE PRL

Sklep spożywczy - to odtworzony prymitywny i ubogi w towary sklep z lat 70-tych. Zwiedzający mogą zobaczyć jak szara i siermiężna była rzeczywistość PRL-u. Starsi przypomną sobie czasy gospodarki niedoborów i pustek na sklepowych półkach. Ocet był jedynym z niewielu towarów dostępnych w sklepach spożywczych. Ten symboliczny sklep to dobra okazja przypomnienia sobie tak często dziś idealizowanych realiów życia Polaków w socjalizmie.

SALA 2 WPROWADZENIE HISTORYCZNE

Okres Polski Ludowej to również czas wielkich represji politycznych. W latach 50-tych więzienie stało się symbolem państwa komunistycznego. Rekonstrukcja celi więziennej przypomina o więźniach politycznych okresu PRL. Stanowi ona jednocześnie symbol czasów, w których możliwość wyjazdu za granice bloku sowieckiego prawie graniczyła z cudem, a przeciętnego obywatela karmiono informacją, że jedynie system socjalistyczny gwarantuje obywatelowi dobrobyt. Stanowiska komputerowe tematycznie grupują kolejne etapy walki o wolność i prawa obywatelskie przed sierpniem 1980. Temat pt. "Polskie miesiące" - dokumentuje kolejne daty wystąpień przeciw władzy komunistycznej: 1956, 1968, 1970, 1976, 1980, 1981, 1988 8 1989 rok. "Opozycja demokratyczna" - prezentuje ugrupowania opozycyjne walczące o wolną Polskę. "Kościół" w specjalnych segmentach historycznych opisuje walkę kościoła katolickiego o wolność sumienia i podkreśla jego historyczną rolę w marszu narodu polskiego do niepodległości. "Emigracja" i "Kultura niezależna" - opisują działalność niepodległościową na emigracji i fenomen jakim w Polsce była niezależna działalność wydawnicza i emigracyjna Polaków. "Państwo totalitarne" i "Życie codzienne w PRL" prezentują realia komunistycznej Polski.

SALA 3 SIERPIEŃ 14.08 1980-31.08-1980

Do Sali wchodzimy przez ukwieconą, historyczną bramę Stoczni Gdańskiej. Wchodząc, napotykamy popiersie Lenina, którego imieniem nazywana była wówczas Stocznia. Na filmie i slajdach uwidoczniono 18 dni strajku, którego wydarzenia odbiły się echem na całym świecie i stały się symbolicznym początkiemprocesu upadku komunizmu w Europie. W sali słychac fragmenty oryginalnych nagrań z negocjacji, piosenki strajkowe. Zobaczyć można rzeczywistość strajkową, symboliczny blok styropianu - kojarzony z odpoczynkiem podczas strajku, stoczniowe msze, dni oczekiwania na rozmowy z władzami. Patrząc na fotografie i slajdy można poczuć atmosferę tamtych dni. Drewniane tablice, na których został spisany ręcznie tekst 21 postulatów strajkowych, zostały wpisane 16 października 2003 na Światową Listę Dziedzictwa Dokumentacyjnego UNESCO pt. "Pamięć Świata'. W sali "Sierpień 1980" przeczytać możemy historię znaku graficznego "Solidarność", stworzonego przez gdańskiego grafika Jerzego Janiszewskiego, loga rozpoznawanego dziś na całym świecie. Odtworzono również miejsce negocjacji przedstawicieli zakładów pracy Wybrzeża i ówczesnego rządu (Sala BHP). Wielkoformatowe zdjęcie prezentuje delegatów komitetu strajkowego i przedstawicieli władz PRL, którzy podpisali pierwsze w powojennej historii Polski porozumienie między przedstawicielami społeczeństwa a komunistyczna władzą. Widać na nim moment podpisania historycznych Porozumień Sierpniowych w dniu 31.08.1980 roku oraz osoby, które w trakcie negocjacji zasiadały za stołem prezydialnym. Jest też stolik przy którym redagowano na bieżąco komunikaty kierowane do tłumów gromadzących się przed stocznią, oczekujących na rzetelną informację na temat toczących się rozmów.

SALA 4 SOLIDARNOŚĆ I NADZIEJA 01.09.1980-12.12.1981

16 miesięcy trwała legalna działalność "Solidarności". Pokolenie, które wówczas odetchnęło wolnością nazywa ten okres z sentymentem - to był karnawał. W roku 1980 dziesięć milionów Polaków zapisało się do nowego związku, rozkwitło życie artystyczne i społeczne. Prezentowane slajdy pokazują, z jednej strony okres 16 miesięcy wielkiej nadziei Polaków na doprowadzenie kraju do pełnej suwerenności, z drugiej natomiast zobaczyć możemy prowokacje służby bezpieczeństwa, prowadzące do destabilizacji i zerwania umowy z sierpnia 1980 roku. Jest to czas, w którym stoczniowcy wybudowali w rekordowym tempie pomnik ofiar Grudnia 1970 roku, nazywany dziś w przewodnikach "Pomnikiem Poległych Stoczniowców", czas kiedy Lech Wałęsa objeżdżał kraj witany wszędzie jak "niekoronowany król Polski". Na Festiwalu Piosenki Prawdziwej Polacy uczyli sie śmiać z władzy. Był to piwerwszy publiczny, oficjalny i bez cenzury występ dużej liczby artystów sceny polskiej. Gdy manewry Układu Warszawskiego zdawały się zwiastować sowiecki najazd, I Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność" (widoczny na slajdach) we wrześniu 1981 roku wystosował posłanie do społeczeństw innych państw bloku sowieckiego. 

SALA 5 STAN WOJENNY 13.12.1981-22.07.1983

Dnia 13 grudnia 1981 roku władza komunistyczna wypowiedziała wojnę własnemu narodowi. Aby zrozumieć złowrogi sens propagandy komunistycznej z tego okresu, posłuchać można proklamacji generała W. Jaruzelskiego, fragmentów konferencji J. Urbana, ówczesnego rzecznika rządu. Na slajdach można obejrzec uliczne walki narodu polskiego z narzuconą im odgórnie władzą. W gablotach zamieszczone są wykonane prymitywna technika naklejki i znaczki demonstrujące, że "Solidarność żyje nadal". Odsłuchać możemy również fragmenty kazań kapelana Solidarności ks. Jerzego Popiełuszki, zamordowanego w roku 1984 przez służbę bezpieczeństwa. W Sali, w specjalnym pomieszczeniu, odtworzona została podziemna drukarnia. Okres stanu wojennego kończy sześciominutowy poruszający film. Uzupełnieniem filmu jest rozwieszony wokół sprzęt milicyjny i ZOMO, używany do rozpędzania demonstracji ulicznych.

SALA 6 RETROSPEKCJA FILMOWA

Retrospekcja filmowa to 7 minutowy przegląd filmów archiwalnych nawiązujących do wybuchów niezadowolenia społecznego w różnych okresach historycznych od 1956 do 1989 roku. Film kończy sie wyborami z czerwca 1989 roku i powstaniem pierwszego niekomunistycznego rządu, z Tadeuszem Mazowieckim na czele. W sali tej obejrzeć również można polskie kalendarium historyczne obejmujące lata 1944-1989.

SALA 7 CZAS ZMIAN

Tak nazywa się ostatnia sala, w której prezentowany jest w formie filmowej czas przemian w krajach Europy centralnej i wschodniej, zapoczątkowany w czerwcu 1989 roku w Polsce. Gdy w Związku Sowieckim w 1985 roku zapowiedziano jawność życia politycznego polscy komuniści zrozumieli, że grunt usuwa się im spod nóg. Próbując zachować resztki władzy doprowadzili do tzw. obrad Okrągłego Stołu (luty-kwiecień 1989) czyli do kompromisu politycznego z przedstawicielami rosnącej w siłę opozycji. 4 czerwca 1989 odbyły się pierwsze wolne do senatu i kontraktowe do sejmu wybory. Wydarzenie to zapoczątkowało tzw. efekt echa, czyli proklamowanie niepodległości przez poszczególne kraje Europy centralnej i wschodniej. W sali tej dodatkowo obejrzeć można wystawy czasowe, nawiązujące pośrednio do całej prezentacji "Drogi do Wolności".